Amerika’daki Mali Krize Bakış

 

Mutlu Çiviroğlu

08 Aralık 2012 Cumartesi

Bilindiği gibi Amerika, seçimlerin hemen ardından “mali uçurum” tartışmalarıyla meşgul durumda. Eğer 31 Aralık 2012’ye kadar Demokratlar’la Cumhuriyetçiler uzlaşmaya varamazlarsa “fiscal cliff” yani “mali uçurum” gerçekleşecek ki bu durumda eski başkan George W. Bush döneminde getirilen gelir ve istihdam vergi indirimlerinin vadesi dolacak.

Bu indirimler istihdam vergisi kesintileri ve orta sınıfı koruyucu vergiler ile bir takım geçici vergi kesintilerini içermekte. Eğer bir anlaşma sağlanamazsa vergiler otomatikman artmış olacak ve hangi sınıftan olursa olsun bütün vatandaşlar devlete daha fazla vergi ödemeye başlayacak. Ancak, bu vergi artışından en fazla etkilenecek olanlar dar gelirli ve orta sınıf Amerikalılar olacak. Her aile ortalama 2000 dolar daha fazla vergi ödeyecek ki bu da zaten zor durumda olan vatandaşları daha da olumsuz etkileyecek. Vatandaşların ödemek zorunda kalacakları bu ek miktar normal zamanda alışverişe ya da tatil gibi şeylere harcanacak paranın ekonomiye dönmemesi anlamına gelecek.

Mali Uçurum’un ikinci bir etkisi de kamu harcamalarında otomatik kesintilerin başlaması. Buna göre, yeni yılın başlamasıyla birlikte kamu harcamalarında kesintiler başlayacak, dar gelirli ve orta sınıfın yararlandığı sosyal programlarda küçülmeye gidilecek, işsizlik yardımı gibi bir takım sosyal programlar sona erecek.

Mali uçurum tehlikesi karşısında yani vergi politikası ve harcamalar konusunda iktidardaki Demokratlarla muhalefetteki Cumhuriyetçiler arasında tam zıtlık söz konusu. Demokratlar geliri 250 bin dolardan fazla olan, varlıklı kesimden daha fazla vergi alınması gerektiğini söylerken, Cumhuriyetçiler de vergilerin arttırılmasına kesinlikle karşı çıkıp, kamu harcamalarının azaltılması, yani devletin iyice küçülmesi gerektiği noktasında tavır sergiliyorlar.

Gelinen noktada Demokratlarla, Cumhuriyetçiler arasında bir mutabakat mümkün görünmüyor ama Başkan Barack Obama son dönemlerdeki açıklamalarıyla zenginlerin ödeyeceği vergilerin arttırılması konusunda taviz vermeyeceğini çok net bir şekilde dile getiriyor. Son günlerde yapılan kamuoyu anketleri bu halin bu konuda Başkan Obama’ya güçlü bir destek sunduğunu gösteriyor. İki gün önce yapılan güvenilir bir kuruluş olan Pew Research Center kamuoyu araştırmasına göre Amerikalıların % 53’u mali uçurumun gerçekleşmesi durumunda Cumhuriyetçileri bu olaydan sorumlu tutacağını gösterirken, halkın sadece % 27’si Başkan Obama’yı sorumlu tutacaklarını belirtmişlerdir.

Zaten Obama seçim kampanyasını da bu temelde yani “ülkenin zor dönemden geçtiği bu zamanda varlıklı insanlar daha fedakârlık yapması gerektiği” fikri üzerine kurmuştu ki bu da seçimi kazanmasında önemli bir rol oynamıştı. Obama kamuoyu desteğini arttırmak için çeşitli eyaletlerde halk toplantıları yaparken, özellikle de sosyal medya aracılığıyla Amerikan toplumu ile sürekli irtibat halinde olmaya özen göstermekte. Başkan Obama Twitter’da oluşturduğu, mali Uçurum’un meydana gelmesi durumunda sıradan vatandaşların ödemek zorunda kalacakları 2 bin dolara vurgu yapan, “#my2k” hesabi da çok aktif olarak çalışmakta. Bu nedenle de Obama’nın bu kriz karşısında eli her gecen gün daha da güçlenmekte ve Cumhuriyetçi Parti’nin Temsilciler Meclisindeki Başkanı John Boehner üzerindeki (Obama’nın zenginlere vergi artırımı önerisini kabul etmesi için oluşturulan) baskı ise her geçen gün artmakta.

Şu an için görülen o ki Obama seçimlerden elde ettiği başarı ve kamuoyu yoklamalarında kendisine artan derecedeki destekten dolayı toplumun % 2’sini oluşturan zenginlere vergi artırımı konusunda ısrarcı olacak. Bu durumda Cumhuriyetçiler ya Obama’nın planını kabul etmek zorunda kalıp, mali uçurumu engelleyecekler ya da uzlaşmaz tutumlarını sürdürüp mali krize sebep olacaklar ki o durumda ise toplumun sert tepkisiyle karışılacaklar.

http://www.ilkehaber.com/yazi/amerikadaki-mali-krize-bakis-6225.htm