Mutlu Çiviroğlu @mutludc Mayıs 11 207
ABD Başkanı Trump’ın Türkiye’ye rağmen YPG’yi doğrudan silahlandırma kararı, Türkiye’nin Obama sonrası yeni yönetimden YPG’nin dışlanması beklentisinin gerçeklerle örtüşmediğini bir kez daha ortaya koydu. Özellikle 16 Nisan’daki referandumdan sonra iç siyasette eli daha fazla güçlenen Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan açısından hem uluslararası alanda hem de iç kamuoyu nezdinde büyük bir hayal kırıklığı olduğunu söylemek mümkün.
Trump’ın başkan seçilmesinden sonra oldukça dikkatli bir üslup kullanan AKP sözcüleri ve Erdoğan, 16 Mayıs’taki Washington ziyareti öncesi epey umutlanmıştı. Ortadoğu’da bütün politikalarını Rojava karşıtı bir yelpazede sürdüren Türkiye yönetimi, Rakka Operasyonu’nda YPG’yi devre dışı bırakmak için ABD yönetimi nezdinde tüm kozlarını devreye koymasına rağmen, Erdoğan’ın Salı günü yapacağı Washington ziyareti öncesi, yakın tarihte ABD – Türkiye ilişkileri bağlamında en büyük hayal kırıklıklarından birini yaşadı.
Peki, ABD yönetimi NATO üyesi olan bir müttefikini neden bu denli hayal kırıklığına uğrattı? Bu sorunun elbette birçok yanıtı var ancak en önemli yanıtı, Trump yönetiminin YPG dışında bir gücün İŞİD’i sahada yenemeyecek olmasına kanı getirmesinden başka bir şey değil. Bundan dolayı, ABD tarafından direkt olarak YPG’ye ağır silah yardımı yapılıyor.
Washington’un bu kararı pek de sürpriz sayılmaz. Hatta karar sonrası açıklama yapan çok sayıda saygın Suriye ve Ortadoğu uzmanı da YPG’nin ve geniş anlamda DSG’nin IŞİD’e karşı elde ettiği büyük başarılara dem vurarak, Trump yönetiminin bu kararını haklı ve doğru bir karar olarak değerlendirdi.
YPG’ye silah yardımı kararının verilmemesi için Türkiye son dönemlerde önemli girişimlerde bulunuyordu. Erdoğan adına ABD’ye çıkarma yapan üst düzey yöneticiler Washington’da YPG’ye silah yardımını engellemeye çalıştılar ancak başarılı olamadılar. Önümüzdeki hafta ise Sayın Erdogan Washington’u bizzat ziyaret ederek bu kararın geri alınmasını talep edecek.
Aslında bazı siyasi gözlemciler, YPG’ye silah verme kararının Trump ve Erdoğan görüşmesinden sonra duyurulmasını bekliyordu. Ancak, ABD yönetimi Erdoğan’ın Washington ziyaretine günler kala YPG’ye silah yardımını duyurarak hem uluslararası gözlemcileri şaşırttı hem de salı günkü zirvede YPG ile Türkiye arasında bir tercihe zorlanmaması yönünde Türkiye yönetimine açıktan bir cevap verdi.
Şu sıralar Washington’da gündem Erdoğan’ın Trump ile ziyaretinde neler konuşacağı tartışması. Çünkü, Erdoğan Beyaz Saray’da YPG karşıtı taleplere masaya oturmaya hazırlanırken, YPG’ye silah yardımı kararıyla ziyaretin en önemli sebeplerinden biri de ortadan kalkmış oldu. Bu karar sadece YPG’ye silah gönderme meselesi olarak değerlendirilmemeli. YPG ve DSG resmiyette IŞİD’e karşı Amerika’nın ortağı oldular. Daha önce fiili bir ortaklık vardı zaten ama artık resmi ve YPG’yi daha önemli bir aktör haline getiriyor.
Bu bağlamda, bu son karar ile Türkiye’nin YPG’yi çeşitli argümanlarla “terörist” olarak nitelemesinin hiçbir karşılığı kalmıyor. Kaldı ki, Türkiye’nin asıl hedefi silah yardımın engellemekten ziyade YPG’nin Amerika’nın resmi siyasetinde aktör olmasını engellemekti. Daha önceki fiili ortaklığın dayanağı Pentagon’du. ABD’li üst düzey askeri yetkililer ise her defasında YPG’ye ve YPJ’ye büyük hayranlık duyduklarını belirten açıklamalar yapıyordu. Pentagon’dan sonra artık şimdi Beyaz Saray da Kürtler’le ittifaka açıktan destek vermiş oldu çünkü karar imza atan kişi ABD Başkanı Donald Trump’ın kendisi.
ABD’nin dış siyaseti Dışişleri Bakanlığı, Beyaz Saray ve Pentagon üzerinden şekilleniyor. Dışişleri Bakanlığı genel olarak Kürtlere mesafeli duruyor. Başkan Trump’un kararından sonra Dışişleri Bakanlığının tutumunda da olumlu değişiklikler olabilir. Bu konuda Rojava’daki Kürt siyasetçilerine de önemli diplomatik vazifeler düşüyor. Bu yardımı iyi bir fırsat olarak değerlendirerek ilişkileri daha da geliştirebilirler.
Washington’da siyaset ve think-tank çevrelerinde ve kamuoyunda YPG’ye silah yardımı kararı konusunda genel anlamda memnuniyet var. Uzun bir süredir YPG’ye ağır silah yardımının yapılması bekleniyordu ve bu karar Rojava Kürtleri ve tüm Kürtler için de önemli bir karar. Zira, YPG, uluslararası arenada Kürtler için bir marka. Kürtler bunu iyi görmeli ve ona göre siyaset geliştirmeli.
YPG’ye yardım kararının duyurulmasının zamanlaması da oldukça dikkat çekici. Türkiye heyetinin Washington’da olduğu sırada böyle bir açıklamanın yapılması Türkiye’ye açıktan bir mesaj aynı zamanda. Amerika ve Türkiye NATO müttefikleri olmalarına rağmen Washington, Türkiye’nin YPG’ye karşı Qereçox’daki saldırısından ciddi derecede rahatsızlık duymuştu. Bu silah yardımı da Türkiye’ye bir cevap olarak görülebilir. Be nedenle, ABD yönetiminin tepkisini bu şekilde dile getirmiş olduğunu söylemek pek abartılı olmaz. Zaten Türkiye’nin Qereçox saldırısından sonra ABD’li NATO komutanı Ankara’ya gitmişti. YPG ile olan ilişkiler genel olarak CENTCOM ve Koalisyon perspektifi üzerinden şekillenirken, o saldırından sonra NATO komutanı Ankara’ya gitmişti ve Amerika’nın tepkisini direkt olarak Türkiye’ye iletmişti.
Tüm bunları birleştirdiğimizde, ABD’nin, TSK’nın YPG’ye yönelik saldırılarından ciddi derecede rahatsız olduğunu söylemek mümkün. Ayrıca, Türkiye’nin YPG’ye karşı geliştirmeye çalıştığı argümanları bu gelişmelerden sonra daha da önemsiz hale geldi. TSK’nın, YPG’ye saldırmasından sonra Amerikan askerlerinin Rojava sınırına yerleştirilmesi de zaten başlı başına bir mesaj içeriyordu.
Bu kararla birlikte Pentagon da YPG ile olan ilişkilerinde daha büyük bir özgüvenle harekete edecek, çünkü Trump’ın silah yardımı kararı aslında Pentagon’un sahadaki varlığına tam bir destek anlamına geliyor. Bu karar Kürtler açısından aynı zamanda IŞİD’ê karşı savaşta yeni bir zafer anlamı da taşıyor.
Personal Website of Mutlu Civiroglu 